راهنمای خرید مانیتور گیمینگ

 می‌دانیم که تا کنون کنسول‌های بازی عموما به نمایشگرها یا تلویزیون‌های معمولی متصل می‌شده‌اند که توانایی نمایش تصاویر ۶۰ هرتزی و با کیفیتِ رایج را داشته‌اند، اما مانیتورهای مخصوص پی‌سی سالیان متمادی است که به قابلیت‌های پیشرفته‌تری مجهز هستند تا تصاویر را روانتر، با کیفیت برتر و تاخیر کمتر نمایش دهند و این مهم بدون داشتن کارت گرافیک و اجزای قدرتمند در رایانه‌ی بازی میسر نمی‌شود.

قبلا انتخاب مدل مناسب به ابعاد نمایشگر، رزولوشن یا دقت نمایش تصاویر بر اساس تعداد پیکسل‌ها و نرخ بازسازی تصاویر (refresh rate) محدود بود، اما اکنون با پیشرفت فناوریِ نمایشگرها، انتخاب مدل مناسب برای سیستم گیمینگ حتی از گذشته هم سخت‌تر شده است. از فناوری‌هایی مانند G-Sync از انویدیا و FreeSync از ای‌ام‌دی گرفته که هر دو برای رفع پارگی تصاویر ساخته شده‌اند، تا نرخ‌های بازسازی تصاویر در برخی مدل‌ها که به ۱۴۴ و ۲۵۰ هرتز (تعداد تکرار تصاویر در ثانیه) هم بالغ می‌شوند. با وجود این که کیفیت نمایش در پنل‌های مختلف در سال‌های گذشته افزایش محسوسی داشته است، اما تفاوت کیفیت بین انواع مختلف پنل‌ها از جمله پنل‌های TN ،IPS و VA هنوز هم وجود دارد. حتی اولویت ملاک‌های خرید بر اساس این که از کدام دسته گیمرها باشید هم تفاوت می‌کند. مثلا گیمرهای شاغل در ورزش‌های الکترونیک باید کمترین تاخیر را در نمایشگر داشته باشند، اما اگر به بازی‌های شوتر و اول شخصِ مبارزه‌ای علاقه داشته باشید، یک نمایشگرِ سریع با قابلیت HDR بیشتر برای شما اولویت خواهد داشت.

انواع پنل‌ های نمایشگر

نمایشگرهای رایج امروزی از نوع LCD (مخفف liquid-crystal displays یا نمایشگرهای کریستال مایع)، یک نمایشگر با صفحه‌ی تخت هستند که از کریستال‌های مایع و تعدادی فیلترهای پلاریزه تشکیل شده‌اند. کریستال‌های مایع مستقیما نوری تابش نمی‌کنند و از نور پس‌زمینه برای تابش نور و نمایش تصاویر در رنگ‌های مختلف کمک می‌گیرند. در LCD-های قدیمی از لامپ فلورسنت برای تولید نور پس‌زمینه استفاده می‌شد، اما مدت مدیدی است که استفاده از دیودهای نوری یا LED-ها برای تولید نور، جایگزین لامپ‌های فلورسنت شده که هم مصرف کمتری دارند و هم کنتراست بالاتری تولید می‌کنند. به LCD-هایی که از LED برای نور پس‌زمینه استفاده می‌کنند هم به اختصار LED گفته می‌شود که برخی به اشتباه تصور می‌کنند جایگزین LCD شده است، در حالی که فقط بخش تولید روشناییِ آن تغییر کرده است. QLED هم فناوری جدید شرکت سامسونگ بر اساس همان LCD-ها است که برای نور پس زمینه از نانوذراتی به نام Quantom Dot استفاده می‌کند که در نمایش رنگ‌ها و سایه‌ها بهتر عمل می‌کند.

پنل‌های IPS بهترین و متوازن‌ترین فناوری موجود از نظر کیفیت تصویر ، دقت نمایش رنگ‌ها و زاویه‌ی دید هستند

پنل‌های مدرن‌تر و جدیدترِ OLED بر خلاف LCD-ها، از دیودهای نوری ساخته می‌شوند که داتا نور تولید می‌کنند و نیاز به نور پس‌زمینه ندارند. پنل‌های OLED (مخفف organic light-emitting diode) هنوز هم به خاطر قیمت بسیار بالا و دشوار بودن تولید در ابعاد بزرگ برای استفاده در نمایشگرهای پی‌سی رایج نشده‌اند و در اینجا موضوع بحثِ ما نیستند. اما LCD-ها از انواع مختلفی ساخته می‌شوند که در ادامه به شرح آنها خواهیم پرداخت.

پنل TN

پنل‌های TN (مخفف Twisted Nematic) دیرزمانی است که در نمایشگرها استفاده می‌شوند، بیشترین میزان تولید و کمترین قیمت تمام شده‌ی ساخت را دارند و در عین حال بزرگترین مزیتشانT کمترین زمان پاسخ‌گویی (response time) در بینِ انواع موجود است. اما در سوی دیگر هم نقطه ضعف این پنل، زاویه‌ی دیدِ محدود و کنتراست کمتر نسبت به انواع دیگر است. پنل‌های TN فقط می‌توانند ۶ بیت را برای هر رنگ در طیف رنگی تولید کنند (طیف رنگی کامل برای ۱۶.۷ میلیون رنگ متشکل از ۳ رنگ آبی، قرمز و سبز با داده‌های ۸ بیتی است که در مجموع ۲۴ بیت داده‌ را تشکیل می‌دهند) و از تکنیکی با نام dithering برای شبیه‌سازی رنگ‌های دیگر استفاده می‌کنند. اما کیفیت پنل‌های TN در سال‌های اخیر بسیار بهبود یافته است و مدل‌های رده بالای آن کیفیت قابل پذیرشی را در بسیاری از کارکردها به نمایش می‌گذارند.

پنل VA

پنل‌های VA (مخففی از Vertical Alignment) قادر به نمایش طیف‌های رنگی با کیفیت بالاتری نسبت به پنل‌های TN هستند و زاویه‌ی دید بهتری نسبت به آنها دارند. با وجودِ این برتری‌ها، سرعت پاسخ‌گویی آنها در کل نسبت به پنل‌های TN و حتی IPS پایین‌تر است. کنتراست این مدل‌ها معمولا بالاتر از متوسط پنل‌های دیگر است و رنگ سیاه و صحنه‌های تاریک را با کیفیتِ واقعی‌تری نشان می‌دهند. پنل‌های VA قادر به تولید رنگ‌های ۸ بیتی هستند و انواعی از آنها را می‌توان MVA ،S-PVA و البته AMVA (مخففی از Advanced MVA) نام برد.

پنل IPS

شاید بتوان پنل‌های IPS (مخففی از In Plane Switching) را بهترین و متوازن‌ترین فناوری موجود از حیث کیفیت تصویر و دقتِ نمایش رنگ‌ها و زاویه‌ی دید خطاب کرد. از این رو برای طراحی، کارهای گرافیکی و تولید محتوای رسانه‌ای مقبولیت و اولویت بیشتری دارند. سرعت پاسخ‌گویی این پنل‌ها از انواع VA بیشتر، ولی از TN کمتر است. همچنین این پنل‌ها هم ۸ بیتی هستند و طیفِ کامل رنگی را پشتیبانی می‌کنند. گونه‌های S-IPS و H-IPS از زیرمجموعه‌های این فناوری هستند و پنل‌های PLS سامسونگ نیز در اصل با فناوری IPS تولید می‌شوند. PLS زاویه‌‌ی دید بهتر و روشنایی بیشتری را ارائه می‌کند. حتی پنل AHVA هم که توسط سازنده‌ی معروف پنل به نام AUO ابداع شد، بر خلاف تصورِ برخی نوعی پنل IPS است و نه VA.

تفاوت مانیتور LED و LCD در چیست؟

ال‌سی‌دی (LCD) که سرواژه‌های عبارت Liquid Crystal Display است به عنوان صفحه نمایشی با محلول کریستال مایع شناخته می‌شود. LCDها لایه‌های نازکی از کریستال مایع هستند که میان الکترود و فیلتر قرار می‌گیرند و با ورود ولتاژ حرکت کرده و مسیر نور را به منظور نمایش تصویر باز می‌نمایند.

بک لایتینگ (Backlighting) یکی از حیاتی‌ترین قطعات پازل LCDهاست. شما بدون آن قادر به دیدن چیزی نخواهید بود. مانیتورهای LCD به طور اختصاصی به صفحه‌ای بک لایت یا نور پس زمینه مجهزند که نور حیاتی را به سایر صفحات می‌رساند. بدین وسیله ما قادر به مشاهده‌ی تصویر خواهیم بود.

بک لایتینگ دقیقا جایی است که تفاوت اصلی LED و LCD مشخص می‌شود. پنل‌های LCD از یک لامپ فلورسنت کولد کاتد (CCFL) به عنوان منبع نور خود استفاده می‌کنند. این در حالی است که، LEDها همان LCDهایی هستند که به جای لامپ فلورسنت از LED یا همان دیودهای نورانی به عنوان منبع نور استفاده می‌کند.

مانیتورهای LED در واقع همان LCDها با متد بک لایتینگ بهینه هستند که کیفیت بالاتری را در نور، تصور و دقت رنگ ارائه می‌دهند. مانیتورهای LED به علت بهره گیری از متد دیودهای نورانی، رنگ‌هایی درخشان و طبیعی دارند و به بهترین شکل رنگ مشکی را نمایش می‌دهند. این مانیتورها انرژی کمتری مصرف کرده و عمر بالاتری نیز دارند که باعث شده قیمت تمام شده‌ی آن‌ها نیز بالاتر رود.

رزولوشن (Resolution)

اولین و مهم‌ترین عاملی که برای انتخاب مانیتور مناسب گیم در نظر می‌گیریم، رزولوشن است. رزولوشن اصطلاحی است که از آن برای ذکر تعداد پیکسل‌های موجود در هر صفحه نمایش استفاده می‌شود. این مقدار که غالبا به صورت یک جفت عدد زوج بکار برده می‌شود، نشان میدهد که در صفحه نمایش مورد نظر چه تعداد پیکسل وجود دارد.

درواقع رزولوشن معیاری برای سنجش وضوح و کیفیت تصویر است. وضوح بالاتر به معنای تعداد پیکسل بالاتر است که به نوبه خود به معنای جزئیات بصری بهتر و وضوح تصویر بالاتر است. امروزه مانیتورهای مناسب بازی غالبا در وضوح (1080p (Full HD و (1440p (QHD/2K و (2160p (UHD/4K عرضه می‌شوند.

بزرگترین مانعی که بیشتر گیمرها را از وضوح QHD و UHD باز می‌دارد محدودیت‌های سخت افزاری است. با این حال QHD به تدریج در حال تبدیل شدن به استانداردی جدید و رایج است. پس لازم است پیش از تصمیم گیری در مورد وضوح ایده آل خود، قدرت پردازش کارت گرافیک (GPU) خود را در نظر بگیرید.

در صورت علاقمندی پیشنهاد میشود سری به مقاله راهنمای خرید کیبورد گیمینگ نیز بزنید.

اندازه صفحه نمایش

اندازه صفحه نمایش مانیتورها آن چنان اهمیتی ندارد و اینکه کدام سایز را انتخاب کنید کاملاً به خود شما بستگی دارد. با این حال، اگر قصد تهیه مانیتور 1080p را دارید، بهتر است بزرگتر از ۲۴ اینچ نباشید زیرا تراکم پیکسل پایین‌تر تجربه نامناسبی به شما خواهد داد. با این حال سایز مانیتور ۲۱ تا ۲۷ اینچ باقی بهترین تعادل برای وضوح دید و راحتی را به شما برای گیم می‌دهد.

نرخ تازه سازی تصویر (Refresh rate)

نرخ تازه سازی یک مانیتور که با فرکانس (هرتز/Hz) اندازه گیری می‌شود، تعداد به روز رسانی‌های مانیتور در یک ثانیه است. این ویژگی همچنین تعیین می‌کند که مانیتور چند فریم در ثانیه قادر به نمایش تصویر است. البته نباید نرخ تازه سازی تصویر (Refresh rate) را با نرخ فریم (Frame rate) که عاملی است برای سرعت پردازش خروجی کارت گرافیکی، اشتباه گرفت.

زمان واکنش (Response Time)

منظور از زمان واکنش یعنی مدت زمانی که طول می‌کشد تا مانیتور از یک رنگ به رنگ دیگر تغییر پیدا کند. این واکنش غالبا به صورت تغییر رنگ سیاه به سفید و مجددا به سیاه در چند میلی ثانیه اندازه گیری می‌شود. زمان واکنش معمول برای LCD زیر ۱۰ میلی ثانیه است.

اساساً هرچه زمان پاسخ کمتر باشد، حرکات دوربین هموارتر می‌شود. از طرف دیگر، زمان پاسخ زیاد منجر به تاری حرکت می‌شود زیرا پیکسل ها در حین حرکت سریع دوربین زمان کافی برای جابجایی بین رنگ‌ها را ندارند.

در حال حاضر، پنل‌های TN و VA از زمان پاسخ یک میلی ثانیه پشتیبانی می‌کنند. این در حالی است که پنل های IPS با زمان پاسخگویی زیر ۳ میلی ثانیه بسیار محدود و گران قیمت هستند. اینکه کدام یک را انتخاب کنید کاملاً به انتظار شما از مانیتور گیمینگ بستگی دارد. با این حال در نظر داشته باشید که اگر بازی‌های آنلاین چندنفره مد نظر شماست، مانیتور با زمان پاسخگویی پایین، انتخاب بهتری خواهد بود.

روشنایی مانیتور

زمانی که از روشنایی (Brightness) صحبت می‌کنیم، در واقع به شدت روشنایی روشن‌ترین رنگ سفیدی اشاره داریم که نمایشگر قادر به تولید آن است. مانیتورها با شدت روشنایی بیشتر، در فضای روشن‌تر و سایر زوایا عملکرد بهتری دارند. این عامل به وسیله‌ی شمع بر متر مربع (cd/m2) یا نیت سنجیده می‌شود.

به طور معمول روشنایی مورد تایید برای مانیتور در محیط اتاق ۱۲۰ الی ۱۵۰ نیت است. اما شما می‌توانید بسته به نیاز خود از طریق منوی تنظیمات نمایشگر یا On-Screen Display اقدام به تغییر آن کنید. مانیتورهای گران قیمت، تا حدود ۳۰۰ الی ۳۵۰ شمع بر متر مربع را نیز پشتیبانی می‌کنند. اما برای استفاده‌ی معمول مانیتور گیمینگ با روشنایی ماکسیمم ۲۵۰ نیت نیز کافی خواهد بود.

ضریب کنتراست

ضریب کنتراست (Contrast ratio) یکی از مشخصه‌های تصویر است که در عمل نسبت روشنایی درخشان‌ترین رنگ قابل نمایش مانیتور به تیره‌ترین رنگ (مشکی) قابل نمایش را بیان می‌کند. هرچه ضریب کنتراست بالاتر باشد، عمق رنگ مشکی و میزان روشنایی رنگ‌ سفید بهتر نمایش داده می‌شود.

در واقع تصاویر در نمایشگر با کنتراست بالا، زنده‌تر و با دقت رنگ بیشتری به نمایش درمی‌آیند.ضریب کنتراست در نمایشگرهای TN و IPS به صورت معمول پایین‌تر از پنل‌های VA است. چرا که در این دسته از تجهیزات ضریب کنتراست گاها به ۳۰۰۰:۱ یا بالاتر نیز می‌رسد.

مانیتور گیمینگ تخت یا خمیده؟

برای بازه‌ای مانیتور و نمایشگرهای تخت، تنها گزینه‌ها در بازار بودند. اما مانیتورهای خمیده از سال ۲۰۱۴ و با همت کمپانی ال‌جی (LG) به بازار عمومی عرضه شدند. این دسته از نمایشگرها به واسطه‌ی طراحی و ساخت منحصر به فردشان از قیمت بالاتری برخوردار بودند. به همین دلیل انتخاب اول همه‌ی کاربران به خصوص گیمرهای اقتصادی نبودند.

با این حال اخیرا و با کاهش قیمت، این دسته از تجهیزات توجه بیشتری را به خود جلب کرده‌اند. دنیای اطرف ما مسطح نیست، بنابراین مانیتورهای خمیده تصویرسازی یک دنیای سه بعدی را بهتر از مانیتورهای مسطح انجام می‌دهند. شما همچنان در حال بازی کردن روی یک نمایشگر هستید اما خمیدگی مانیتور کمک می‌کند تا توهم بینایی پیدا کنید که در نهایت تجربه بازی کردن را فراگیرتر می‌کند.

پرده نقره‌ای سینماها نیز به همین دلیل خمیده طراحی می‌شود و در حالی که بسیاری از شرکت‌ها در تلاش هستند تا تلویزیون‌های خمیده بسازند ولی تاثیرگذاری خمیدگی روی مانیتورها به خاطر ابعاد و جایگاه مشخص‌شان در خانه بهتر است.

میزان خمیدگی مانیتور

با خمیده‌سازی مانیتور، کل تصاویری که می‌بینید در فاصله مساوی از چشم‌هایتان هستند. این یعنی چشم کمتر کار می‌کند و لازم نیست مرتبا بین فواصل مختلف تنظیم کند و در نتیجه چشم کمتر خسته می‌شود. اگر شما به خاطر زل زدن به مانیتور در طولانی مدت دچار سردرد می‌شوید، مانیتور خمیده می‌تواند شدت و میزان تکرار این سردردها را کاهش دهد.

ثبات رنگ از زاویه دیدهای مختلف یکی دیگر از برتری‌های مانیتورهای خمیده است و در نمایشگر خمیده‌ای کوچکتر نسبت به یک نمایشگر مسطح، میدان دید وسیع‌تر خواهد بود.این مانیتوها به لحاظ فیزیکی، تفاوت زیادی مدل‌های تخت ندارند. و تنها تفاوت فیزیکی و فنی اساسی با مدل‌های معمول همان المان خمیدگی است.

میزان خمیدگی مانیتورها را با R (کوتاه شده‌ی Radius) یا شعاع می‌سنجند که واحد اندازه‌گیری‌ آن میلی‌متر است. مانیتورهای خمیده امروزی معمولا یکی از این سه میزان خمش ۱۸۰۰، ۳۰۰۰ و ۴۰۰۰ را دارند. هرچه این عدد کمتر باشد، خمیدگی مانتیور بیشتر خواهد بود.

مانیتورهای خمیده در کوچکترین حالت ممکن با اندازه ۲۴ اینچ عرضه می‌شوند. با این حال اگر قصد خرید این دسته از مانیتورها را دارید، بهتر است به سراغ ابعاد بزرگتر ۳۲ اینچ و بالاتر بروید. این موضوع به این علت اهمیت می‌یابد که وقتی خمیدگی روی نمایشگر اعمال شود، صفحه کوچک‌تر به نظر می‌رسد.

در صورت علاقمندی به دسته بندی تجهیزات گیمینگ پیشنهاد میشود سری به آن بزنید.